Efsane hükümdarı Oğuz Kağan olarak anılan Metehan kimdir, ne zaman vefat etti, Türk tarihteki önemi ne?

Asya tarihinde efsanevi bir yer edinen ve Osmanlı tarihçileri tarafından Oğuz Kağan olarak anılan Metehan, Asya Hun İmparatorluğu'nun en önemli liderlerinden biridir. Doğum yeri kesin olarak bilinmemekle birlikte M.Ö. 234 yılında dünyaya gelen Metehan, 35 yıllık hükümdarlığı boyunca Asya’nın büyük bir kısmını feth ederek adını tarihe altın harflerle yazdırmıştır.

Hükümdarlığa Giden Yol

Asya Hun İmparatorluğu’nun kurucusu Teoman, Metehan’ın yerine üvey annesi Yenişi’nin oğlu’nu tahtın varisi yapmak istemiştir. Bu durumu kabullenmeyen Metehan, önce babası ve üvey annesi tarafından Yuezhi'lere rehin olarak gönderilmiş, ancak kaçmayı başararak ordu kurmuştur. M.Ö. 209 yılında babasını ve üvey annesini saf dışı bırakıp tahta geçen Metehan, Asya Hun İmparatorluğu’nun temellerini atarak ilk kağanı olmuştur.

Askeri Dehası ve İcadı

Metehan, İslamiyet öncesi Türk târihinin en büyük askeri dehalarından biridir. Ordusuna getirdiği disiplin ve askerleri arasında sağladığı mutlak itaat sayesinde ordusunu bir çelik yumruk haline getirmiştir. Metehan’ın özellikle çavşuş oku (yani ıslıklı ok) icadı, hem askeri stratejide hem de komuta zincirinde devrim niteliğinde bir yenilik olmuştur.

Ticaret Yollarını Kontrol Altına Alması

Metehan, fetihleriyle Asya’nın büyük bir kısmını kontrol altına almış, bu süreçte çeşitli kavimlerle mücadele etmiştir. Doğu’daki Donghu kavmini yenerek onları vergiye bağlamış, Kuzey Moğolistan'daki Tunguz halkları ve Yuezhi’ler üzerine düzenlediği seferlerle büyük zaferler elde etmiştir. Sarı Irmak’taki kaleleri ele geçirerek ticaret yollarını denetim altına almış ve bölgede stratejik önem taşıyan noktalarda hakimiyet kurmuştur.

Han Hanedanı ile Karşı Karşıya

M.Ö. 200 yılında Han Hanedanı’nın imparatoru Gaozu, 320.000 kişilik ordusuyla Metehan’a karşı harekete geçmiş ancak Baideng’de kuşatılmıştır. Gaozu, Metehan’ın ustaca kurduğu stratejiler karşısında çaresiz kalmış ve barış istemek zorunda kalmıştır. Bu barışın bir parçası olarak çok sayıda hediye sunulmuş ve kuzey eyaletleri Hunlara terk edilmiştir.

Oğuz Kağan Destanı ve Metehan

Oğuz Kağan Destanı, Metehan’ın fetihlerini ve liderliğini anlatan önemli bir halk hikâyesidir. Bu destan, Metehan’ın büyük bir kahraman olarak tanıtılmasına katkı sağlamıştır.

Türk Kara Kuvvetleri'nin Kökeni

Günümüzde Türk Kara Kuvvetleri’nin kurululuş yılı olarak Metehan’ın tahta çıktığı tarih, yani M.Ö. 209 kabul edilmektedir. Bu tarih, Nihal Atsız’ın çalışmaları sonucu ortaya çıkan bir görüş olarak resmiyet kazanmıştır.

Tarihe Geçen Bir Lider

Metehan, ardında 18 milyon km² büyüklüğünün üzerinde bir imparatorluk bırakmış ve Türk târihinin unutulmaz liderlerinden biri olmuştur. Fetihleri, askerî dehası ve hükümdarlık anlayışı, tüm dünya tarihine örnek olmuştur.