Türkiye'nin ilk uçağını kim yaptı? Vecihi Hürkuş kimdir, hangi görevlerde bulundu, neler yaptı?

Türk havacılığının öncülerinden Vecihi Hürkuş, 18 Ocak 1896'da İstanbul'da doğdu. Teknik eğitimini Tophane Sanat Okulu'nda tamamlayan Hürkuş, henüz genç yaşlarda havacılığa ilgi duymaya başladı.

Savaş Yıllarında Gösterdiği Kahramanlıklar

Vecihi Hürkuş, 1912'de Balkan Savaşı'na gönüllü olarak katıldı ve Birinci Dünya Savaşı'nda Bağdat Cephesi'nde görev yaptı. 1916'da Yeşilköy Tayyare Mektebi'nde pilotluk eğitimini tamamlayarak gökyüzüne adım attı. 1917'de Kafkas Cephesi'nde bir Rus uçağını düşürerek, Türk havacılık tarihinde bir ilkı başardı.

Kurtuluş Savaşı'nda Önemli Katkılar Sundu

Kurtuluş Savaşı'na katılan Hürkuş, Konya'da sivil pilot olarak görevlendirildi. Keşif uçuşları gerçekleştirerek savaşın gidişatına büyük katkı sağladı. TBMM tarafından üç kez takdirname ile ödüllendirilen tek kişi olma unvanına sahip oldu ve Kırmızı Şeritli İstiklal Madalyası'na layık görüldü.

Türkiye’nin İlk Yerli Uçağı: Vecihi K-VI

Savaşın ardından havacılık alanında çalışmalarını sürdüren Hürkuş, 1924 yılında Türkiye’nin ilk yerli uçağı olan "Vecihi K-VI"’yı üretti. Ancak teknik inceleme yapacak uzman eksikliği nedeniyle uçağının resmi uçuş izni alınamadı. Risk alarak kendi tasarladığı uçağını uçurdu ve bu nedenle cezalandırıldı.

Sivil Havacılığa Öncülük Etti

1930 yılında "Vecihi XIV" model uçağını geliştirerek Türkiye'nin ilk sivil uçağını üretti. 1932'de Türkiye'nin ilk sivil havacılık okulu olan "Vecihi Sivil Tayyare Mektebi"ni kurdu. Ancak maddi zorluklar ve bürokratik engeller nedeniyle okul uzun ömürlü olamadı. 1937'de Almanya'ya giderek Weimar Mühendislik Mektebi'nde tayyare makine mühendisliği eğitimi aldı ve 1939'da diplomasını alarak Türkiye'ye döndü.

Hürkuş Hava Yolları'nı Kurdu

1954'te Hürkuş Hava Yolları'nı kuran Vecihi Hürkuş, sefer izinleri konusunda bürokratik engellerle karşılaştı. Türk havacılığının gelişimi için son yıllarına kadar çalışmalarını sürdürdü. 16 Temmuz 1969'da hayatını kaybeden Hürkuş, ardında büyük bir miras bıraktı.

Hürkuş Projesi İle Adı Yaşatılıyor

Vecihi Hürkuş'un adı, Türk havacılık tarihinde unutulmaz bir yere sahiptir. Onun anısını yaşatmak için 2006 yılında Savunma Sanayii Müsteşarlığı ve TUSAŞ tarafından "Hürkuş Geliştirme Projesi" başlatıldı. Bu kapsamda geliştirilen "Hürkuş-A" model uçak, 2013'te ilk uçuşunu gerçekleştirdi. Daha gelişmiş versiyonu olan "Hürkuş-B" ise 2018'de havalandı.

Vecihi Hürkuş, Türk havacılığına kattığı yeniliklerle daima hatırlanacak bir isim olmaya devam ediyor.