Türkiye Büyük Millet Meclisi Meclis Başkanlığına 27.05.2022 tarih ve 2/4471 Esas Numarası ile sunulan Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun teklifinde genel olarak internet sitesi üzerinden yayın yapan haber platformları ve basın kartı verilmesine dair hükümlerin yer aldığı görülüyor.

Yasal çalışma içerisinde sosyal ağlar ile ilgili hükümler bulunuyor olsa da bu ağların merkezinin Türkiye dışında olması nedeniyle yaptırımlar yeterli kalmıyor. Bu bakımdan dezenformasyon ile mücadele hakkında hem sosyal ağ sağlayıcısı hem de kamu kurumları tarafından iki taraflı yaptırım uygulanmalıdır.

Yalan ve çarpıtılmış içerikle haber yapan internet sitesi ile ilgili, kanun teklifindeki hükümlere ek olarak;

1) İnternet sitesinin sosyal ağ adresleri web sitesinde ve haberlerin verildiği sayfada görülecek şekilde paylaşılmalı, site künyesinde sosyal ağ adreslerine yer verilmelidir. (Madde 3'e ek)

2) Gerçeğe aykırı bilgi içeren haber nedeniyle zarar gören kişinin düzeltme ve cevap yazısı, internet sitesinin sosyal ağlarında da düzeltme ve değiştirme yapılmaksızın yayınlanmalıdır. Sosyal ağın Türkiye'deki kullanıcı sayısı etkileşim yüzdesi kabul edilerek (Örn; Twitter 30 milyon) internet sitesi tarafından doğru haberin tüm kullanıcılara ulaşması amacıyla sosyal ağda 3 gün boyunca, tüm kullanıcılara ulaşacak şekilde reklam verilmelidir. Verilen reklamın ücreti, haberi yapan internet sitesinden tahsil edilmeli; verilen reklam bağlantısı, fatura ve reklamın etkileşim istatistikleri zarar gören kişi ve ilgili kurumlarla paylaşılmalıdır. (Madde 7'ye ek)

3) İnternet sitesi tarafından verilen yasal süre içerisinde ve yasal kriterlerle düzeltme ve cevap yazısı yayınlanmadığı takdirde internet sitesine 3 gün karartma cezası verilmelidir. Anasayfaya erişim engeli getirilerek tam sayfa şeklinde; ilgili sitenin logosu ve künye bilgisi, cezanın son bulacağı tarih, düzeltme ve cevap metni paylaşılmalıdır. (Madde 7'ye ek)

4) "... İnternet Haber Siteleri" ibaresi yerine "... İnternet aracılığıyla yayın yapan haber platformları" ibaresi eklenmelidir. (Madde 9 ve diğer ilgili maddelerde düzenleme)

Madde 9'da yer alan düzenlemede "... İnternet Haber Siteleri" ibaresi yerine "... İnternet aracılığıyla yayın yapan haber platformları" ibaresi eklenerek mobil ağlar, mataverse, deepweb gibi diğer kapalı devre ağlar da dahil edilmiş olacaktır. Bu düzenleme diğer maddelerde de ilgili alanlarda yapılmalıdır.

Bu birkaç sert düzenleme ile sosyal medya üzerinden yapılan dezenformasyonun ciddi manada önünde geçileceğine inanıyorum. Yine de yeterli olmayacaktır. Teknoloji her geçen gün biraz daha ilerliyor. Yakında internet ve sosyal medya yerini çok farklı platformlara bırakacak. Bunlara ilişkin çalışmaları öngörü ile yapmak durumundayız. Çünkü çağ bürokrasiden çok daha hızlı ilerliyor. Bugün sosyal medyada karşımıza çıkan montaj içerikler, yalan haberler yakın gelecekte Metaverse'de bilboardlar üzerinde, metaverse duvarlarında çok daha net şekilde gösterime sokulacak, dezenformasyon çok daha yıkıcı şekilde yapılacaktır.

Tüm bunların yanında, sosyal medya ile ilgili yasal bir çalışma yapılırken; TBMM'nin ilgili grubuna Türkiye'de bu alanda çalışmış, akademik araştırmalar yapmış, raporlar yazmış kişilerin davet edilmesi, görüşlerine başvurulması faydalı olacaktır.