Kadınlar cuma, bayram ve cenaze namazına katılabilirler mi?
Erkeklerin olduğu gibi kadınların da “Cuma namazını camide cemaatle kılmaları farz-ı ayın”, “Bayram namazına katılmaları vacip”, “cenaze namazlarını kılmaları ise farz-ı kifayedir.”
Cenaze namazını kadın veya erkek “tek bir kişinin” kılmasıyla “kifai farz” yerine gelmiş olur.
Kanaatimizce gerek “mükellefiyet” gerekse “hüküm” bakımından Cuma ve Bayram namazlarına katılım konusunda kadın ile erkek arasında hiçbir fark yoktur.
Zira Cuma namazının farziyyetiyle ilgili ayet hem kadınları hem de erkekleri kapsamaktadır. Çağrı, hem kadınlara hem de erkeklere yöneliktir. Nitekim Hz. Peygamber zamanında kadınlar, beş vakit namaza camiye gelmiş, Cuma ve Bayram namazlarına katılmış ve cemaatle birlikte bu namazları kılmışlardır.
Bu itibarla günümüzde de Müslüman kadınlar Cuma namazını cemaatle kılmakla mükelleftirler.
Güvenlik endişesi ve camilerde yer olmaması gerekçesiyle Cuma namazının kadınlara farz olmadığı konusunda geçmiş dönemlerde verilen “bir ictihad”, o dönemin şartları için geçerli olabilir; ancak aynı mazeretler şimdi yoksa “bu ictihad” artık geçerliliğini yitirmiştir. Zira “din” ayrı, “dinin yorumu/ tedeyyün” ayrıdır. Dinin yorumunu din zannetmek, bu içtihadı kutsallaştırmak, ebedileştirmek, “dinleştirmek” ve her asırda “şartlar ne kadar değişirse değişsin” bu içtihadın doğruluğunu savunmak, buna göre amel edilmesini istemek doğru değildir.
“Kadınların Cuma ve Bayram namazları ile yükümlü olmamalarına rağmen, isterlerse bu namazlara katılabilecekleri şeklindeki yaygın ve popüler görüş” yanlıştır. Zira bu kadınların “isteklerine bağlı bir durum” değil, “Kur’ânî bir emirdir” ve Hz. Peygamber’in sahih sünneti de böyledir. Çünkü Hz. Peygamber zamanında kadınlar camideki yerlerini almış, cemaate katılmış ve Cuma ve Bayram namazlarını eda etmişlerdir.
Bu bakımdan günümüzde kadınlar nasıl teravih namazını kılmak için rahatlıkla camiye gelebiliyorlarsa Cuma ve Bayram namazlarını da kılmak için aynı şekilde camiye gelmek mecburiyetindedirler.
Nitekim gerek Asr-ı saadette gerekse sonraki dönemlerde kadınlar “güvenlik endişesi” olmadığı zamanlarda Cuma ve Bayram namazlarını cemaatle kılmışlardır. Günümüzde de bazı İslam ülkelerinde kadınlar aynı şekilde Cuma ve Bayram namazlarını camide cemaatle birlikte kılmaktadır.
Sonuç olarak, kadınlar da tıpkı erkekler gibi camilerde kendilerine ayrılan mekânlara giderek Cuma ve Bayram namazlarına katılmakla yükümlüdür. Zira Hz. Peygamber’in sahih sünneti bu şekildedir. Müslümanlara düşen görev, “geçerliliğini yitirmiş bir içtihadı” savunmak/ dayatmak değil hem Kur’ânî emre hem de Hz. Muhammed’in mütevatir sünnetine ittiba etmek ve camilerde kadınların rahatlıkla namazlarını kılabilecekleri daha geniş ve daha ferah mekânlar inşa etmektir. (04.01.2008)