Ahmed Bican, yazmış olduğu Envâru’l-Âşikîn adlı eserinde bazı konularda var olan yanlış anlayışları bilerek veya bilmeden devam ettirmiş, bunların toplumda yaygınlaşmasına sebebiyet vermiştir.

Mesela o, “mekruh vakitlerde nâfile namaz kılmayı ve mescitte alış-veriş yapmayı küçük günahlardan” saymıştır. Oysa sakındırmak amaçlı söylenilen bu uyarıyı, büyütüp “küçük günah” kapsamına sokmak ve insanlara öyle sunmak doğru değildir. Zîra bu durum, insanları namazdan ve camiden soğutmaktadır.

Ahmed Bîcan, Ebû Hureyre’ye dayandırılan bir başka rivâyeti aktararak, “Camide dünya kelamı konuşmanın, melekleri camiden kovmak mânâsına geldiğini, meleklerin böyle yapanları Allah’a şikâyet edeceklerini, bunun üzerine Allah’ın da bir kavmi Müslümanların başına musallat edeceğini” söyleyerek “küçük bir hataya büyük cezalar öngören yaklaşımların tesirinde kaldığını” göstermiştir.[1]

Bu tarz korkuya dayalı bir eğitim modeliyle yetiştirilen kişiler de, “Camide dünya kelamı konuşulmaz” diyerek insanların kendi aralarındaki zararsız konuşmalarını engellemiş ve camide bir takım sıkıntılar doğmuştur.

Bu ve benzeri sert cezâlar içeren uydurma rivâyetler nedeniyle da bazı Müslümanlar “unutur, aramızda konuşuruz da günaha gireriz” korkusuyla camiden uzaklaşmış ve camiler aslî fonksiyonlarını yapamaz hale gelmiştir.

Ve camiler sadece namazların kılındığı, insanların fikir alış-verişinde bulunmadan sessizce dağılıp gittikleri mekânlar haline dönüşmüştür.

Kanaatimizce camilerin bu şekle getirilmesinde “yukarıda nakledilen uydurma rivâyetlerin ve yanlış anlayışların” önemli rolleri olmuştur.

Sonuç olarak, müslümanların namaz öncesi camiye geldiklerinde “içeride vaaz veya sohbet olmamak” ve de “namaz kılanları ve kitap okuyanları rahatsız etmemek” kaydı şartıyla kendi aralarında sessizce konuşmalarında ve birbirlerine hal hatır sormalarında hiçbir sakınca yoktur. (13.07.2007)

[1] Geniş bilgi için bkz,  Dr. Ahmet Emin Seyhan, Hadislerde Kıyamet Alametleri, 99.